دکتر منصور خواجه عضو هیئت مدیره شرکت کانسار خزر در جمع خبرنگاران درخصوص نحوه فعالیت کارخانه خزر، چگونگی مراحل تولید و مسائل زیست محیطی شرکت کانسار خزر به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دانشجویان ترکمن به نقل از روابط عمومی شرکت کانسار خزر، دکتر خواجه در توضیح فواید ید گفت: ماده معدنی ید کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف منجمله نگه دارنده های غذایی، دارو سازی، پتروشیمی، شیمیایی و بسیاری از صنایع دیگر دارای کاربرد می باشد.این کاربرد باعث می شود تا کشورها برحسب جمعیت و صنایعی که دارند به این ماده صنعتی نیاز پیدا کنند.
وی افزود : تا پیش از سال 87 ید مورد نیاز کشور از خارج تامین می شد. در ایران جستجو برای اکتشاف ید از سال 82 شکل گرفت. نتیجه اینکه ما توانستیم طی سال 87 اولین کریستال های ید را برای نخستین بار در تاریخ صنعت و معدن کشور به شکل فراوری شده تولید کردیم و پس ازافزایش تولید این محصول، خوشبختانه در سال 92 به خودکفایی دست یافتیم.
دکترخواجه در تعریف ید اظهار داشت: ید ماده ای است که جایگزینی برایش پیدا نمی شود. در پوسته زمین حدودا 62 الی 63 درصد ید وجود دارد و محصولی بسیار کمیاب می باشد.از سوی دیگر ید ماده ای است که برای سلامتی انسان و دام و در زمینه ای کشاورزی و صنایع عنصری کاملا ضروری بشمارمی رود.با این وصف همه کشورها سعی دارند درتولید ید پیشقدم باشند؛ اما برای تولید آن باید منابع وجود داشته باشد.کاوش ها نشان داده اند سواحل شرقی دریای خزر محیط مناسبی برای تشکیل ید است.
دکتر خواجه درباره شیوه های تولید ماده صنعتی ید تاکید کرد: شیوه تولید بدین گونه است که با سرازیر شدن مقدار آب کافی به داخل استخر، پی اچ آب به وسیله اسید هایی که انواع گوناگون دارند برای رسیدن به مرحله واکنش کاهش داده می شود. سپس بعد به میزان کافی کلر در محیط بسته به داخل آب تزریق می گردد. جایگزین شدن کلر زمینه آزاد شدن بخار ید و جداسازی آن را فرهم می کند. پس از این مرحله پی اچ آب مجددا به میزان اولیه افزایش میابد.
دکتر خواجه کشورهای پر جمعیت آسیایی را به عنوان کشورهای وارد کننده ید کشور دانسته و بیان نمود: ید محصولی است که به صورت مواد خام در طبیعت یافت نمی شود و از سوی دیگر می تواند درتغذیه صنایع پایین موثر باشد. در دنیا فقط هشت کشور هستند که کارخانجات تولید ید دارند. ما صادرات خود را عمدتا روی کشورهای هند و چین متمرکز کرده و به عراق، ترکیه، گرجستان، آلمان و حتی ویتنام صادرات داشتیم.
این عضو هیئت مدیره شرکت کانسار خزر درپاسخ به سوالی پیرامون مسائل محیط زیستی تولید ماده صنعتی ید تصریح ورزید: بدون شک کارهای صنعتی محیط اطراف را تحت تاثیر خود قرار می دهند.در منطقه آق قلا به دلیل کمبود بارندگی و تبخیر بالای آب و همچنین نبود آب های شیرین زیرزمینی امکان کشاورزی وجود ندارد. بنابراین ما در کنار تولید ید، بخشی از آب دریاچه اینچه را نیز تامین می کنیم که پایداری آن می تواند شرایط مناسبی را برای زندگی گونه های مختلف جانوران و پرندگان ایجاد کند.
دکتر خواجه یادآور شد: اخیرا در چندرسانه مکتوب شایعاتی ازسوی برخی اشخاص که تخصصی در این زمینه ندارند درباره پرتو زا بودن محیط ایجاد شدهبود. بدین جهت سازمان محیط زیست گلستان و شرکت پسمانداری که با ما قرارداد همکاری بسته است به مسئله ورود کرده و نمونه برداری های انجام شده ثابت می کنندکه آب دریاچه اینچه تنها 17 نانو سیلور پرتو دارد. شایان ذکر است که پرتوها به شکل معمول در طبیعت وجود دارند و اصولا مکانی که پرتویش صفر درصد باشد وجود ندارد. لذا مطمئن باشید وجود 17 نانوسیلور پرتو به هیچ وجه سلامت محیط را با خطر مواجه نمی کند. مضافا اینکه سازمان انرژی اتمی براساس واقعیت ها مجوز فعالیت داده و ما مجوزهای قانونی خود را پیش از شروع کار اخذ کرده ایم.