سازمان محیط‌زیست پس از ۱۴ سال وعده‌های فراوان دولت‌های گذشته، اعلام کرده موافق طرح گردشگری آشوراده است بااین‌حال کارشناسان نگران نادیده گرفتن الزامات محیط زیستی هستند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دانشجویان ترکمن به نقل از مهر، اواخر دولت هشتم بود که وعده طرح گردشگری آشوراده رسانه‌ای شد. آن زمان همه از عناوین «کیش شمال» یا «کیش خزر» برای طرح آشوراده استفاده می‌کردند. این وعده تا جایی پیش رفت که در همان زمان حدود ۳۸۰ هکتار از اراضی آشوراده از سوی سازمان همیاری شهرداری‌های استان گلستان به یک شرکت خصوصی واگذار شد. این اقدام بسیار موردانتقاد فعالان محیط‌زیست قرار گرفت و اعتراض‌ها در دولت نهم باعث توقف طرح شد.
طی ۱۴ سال گذشته بارها و بارها برنامه‌های مختلفی درباره آشوراده اعلام شد و هر بار به دلیل ارائه طرح‌های غیر کارشناسی این وعده‌ها با شکست مواجه شد تا اینکه سال ۹۳ حجت‌الاسلام حسن روحانی در سفر خود به استان گلستان به‌طور رسمی اعلام کرد طرح گردشگری آشوراده قطعاً اجرایی می‌شود.
رئیس‌جمهوری آذرماه سال ۹۳ در پایان سفر به استان گلستان در گفتگو با نمایندگان رسانه‌های جمعی یکی از تأکیدات شخص خود و دولت در سفر به گلستان را تبدیل شبه‌جزیره آشوراده به یک مرکز گردشگری ذکر کرده بود.
روحانی گفته بود: در گذشته هم این بحث مطرح بوده اما سازمان محیط‌زیست اشکالاتی درباره آن مطرح کرده بود که در جلساتی که برای این منظور برگزار کردیم، این اشکالات مرتفع شد.
وی تأکید کرد که حتی موضوع تبدیل آشوراده به مرکز گردشگری و اینچه برون به منطقه آزاد را در جلسه سه‌جانبه با روسای جمهور قزاقستان و ترکمنستان مطرح کردم تا آنان نیز بتوانند از فرصت حضور در توسعه این مناطق بهره‌مند شوند.
این بار هم مجدد صدای موافقان و مخالفان بلند شد اما به نظر می‌رسید عزم دولت جدی‌تر از قبل است. بااین‌حال عمر دولت یازدهم هم به پایان رسید و آشوراده در ایستگاه محیط‌زیست ماندگار شد.
حال سازمان محیط‌زیست اعلام کرده موافق اجرای طرح گردشگری در آشوراده است اما برای آن شرط‌هایی در نظر گرفته است. بعضی می‌گویند در طرح جدید قرار است هتل‌سازی شود و آشوراده را واگذار کنند بعضی هم می‌گویند آن چیزی که محیط‌زیست با آن موافقت کرده هیچ کمکی به گردشگری آشوراده نمی‌کند.
آشوراده متعلق به گلستان است نه سرمایه‌گذار
چند روز پیش مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان گلستان در واکنش به واگذاری جزیره آشوراده برای اجرای طرح گردشگری، اعلام کرد که این جزیره به هیچ سرمایه‌گذاری واگذار نخواهد شد و بعد از اتمام قرارداد، جزیره و سازه‌های داخل آن در اختیار محیط‌زیست قرار خواهد گرفت.
امیر عبدوس با بیان اینکه هنوز خبری از خروجی اجرائی شدن کامل این طرح نیست، به خبرنگار مهر گفت: در این طرح سرمایه‌گذار متعهد است بدون آسیب زدن به محیط‌زیست این منطقه آن را اجرا کند.
وی افزود: این پروژه به شکلی که مغایرت غیرقانونی با مفاد اجرای طرح نداشته باشد، به‌صورت عرصه‌ای بدون واگذاری به شخص خاصی، در دستور کار قرار خواهد گرفت.
عبدوس بیان کرد: این عرصه به‌صورت موقت در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد تا با سازه‌های ساده و بومی امکانات تفرج متمرکز را برای مردم فراهم کند که پس از مدت اتمام قرارداد این امکانات در اختیار محیط‌زیست قرار خواهد گرفت و می‌تواند در اختیار سرمایه‌گذار بعدی قرار دهد.
وی افزود: در حال حاضر منتظر تصمیم‌گیری دومین جلسه کمیسیون ماده ۲ برای مصوب شدن اجرای طرح هستیم و تا زمانی که این جلسه خروجی مثبتی نداشته باشد، نمی‌توان در رابطه با اجرای آن قول دقیقی داد.
اجرای طرح گردشگری آشوراده علاوه بر توسعه گردشگری منطقه، موجب رونق اقتصادی و کاهش بیکاری خواهد شد
عبدوس ادامه داد: این طرح در ۲۲ هکتار جانمایی در مجاورت روستای آشوراده و با کمترین حساسیت اکولوژیکی به اجرا در خواهد آمد که سابقه واگذاری آن در گذشته ۳۸۰ هکتار بود ولی با ورود سازمان بازرسی کشور در دولت نهم این اراضی مجدد به دولت پس داده شد و اسناد آن به سازمان جنگل‌ها و مراتع بازگشت.
وی اظهار کرد: با توجه به چنین سابقه‌ای در پرونده طرح گردشگری آشوراده، در صورت نهایی شدن، این طرح با دقت، ظرافت و حساسیت بیشتری اجرائی خواهد شد.
وی گفت: اجرای این طرح علاوه بر توسعه گردشگری منطقه، موجب رونق اقتصادی و کاهش بیکاری خواهد شد.
عبدوس با بیان اینکه آشوراده در محدوده پناهگاه حیات‌وحش میانکاله قرار دارد، افزود: طرح بوم‌گردی در جزیره آشوراده هیچ ممنوعیتی برای احداث و داشتن سازه‌های تفرجگاهی ایجاد نخواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه برخی حاشیه پردازی‌ها موجب شده تا طرح با حساسیت بیشتری بازنگری شود، گفت: نتیجه نهایی طرح تا چند روز آینده به این سازمان ابلاغ خواهد شد و شهروندان گلستانی اطمینان داشته باشند که به‌عنوان حافظ منافع محیط‌زیست در استان اجازه نخواهیم داد مشکل زیست‌محیطی برای آشوراده به وجود آید.
توافق بر سر طرح گردشگری آشوراده
مسئولان گلستانی از گذشته در حالی بر اجرای طرح مصمم بودند که سید مناف هاشمی استاندار گلستان در آخرین اظهارات خود گفت: پروژه‌های تله کابین علی‌آباد کتول، سواحل بندرگز و آشوراده، سه پروژه محوری در استان هستند که امیدواریم با اختصاص بودجه به سرانجام برسند.
وی گردشگری را یکی از ظرفیت‌های خوب توسعه استان دانست و افزود: در زمینه آشوراده و بوم گردی جلسات خوبی برگزار شده و بعضی توافق‌ها هم داشتیم که به‌مرور اعلام می‌شود.
همچنین در ۱۴ مرداد سال ۹۴ آیت‌الله سیدکاظم نورمفیدی، نماینده ولی‌فقیه در استان گلستان و امام‌جمعه گرگان، در جلسه شورای اداری این استان که با حضور معاون اول رئیس‌جمهور و برخی اعضای هیئت دولت در گرگان برگزار شده بود اظهار کرد که تسریع در اجرایی کردن مصوبه گردشگری آشوراده به‌عنوان کلید توسعه گلستان خواسته مردم این استان است.
امام‌جمعه گرگان با اشاره به برخی اشکال‌تراشی‌ها و سخنانی که در خصوص طرح گردشگری آشوراده تنها جزیره ایرانی خزر بیان می‌شود، گفته بود که انتظار مردم از رئیس دولت تدبیر و امید، تحقق این مصوبه مهم است.
وی البته طی امسال در اظهاراتی بر لزوم توجه به الزامات زیست‌محیطی هم تأکید و اظهار کرد: درعین‌حال حفاظت از محیط‌زیست نباید مانع توسعه شود اما توسعه هم نباید به تخریب محیط‌زیست منجر شود.
واژه توسعه پایدار در محیط‌زیست تعریفی متفاوت از اقتصاد دارد
مسئولان بالادستی کشور و استان در حالی موافق اجرای طرح گردشگری آشوراده هستند که بسیاری از کارشناسان محیط‌زیست بنا به دلایلی این طرح را مغایر با اکوسیستم آن منطقه می‌دانند.
یک کارشناس حوزه محیط‌زیست با بیان اینکه آشوراده از لحاظ اکولوژیکی منطقه حساسی است، به خبرنگار مهر گفت: این منطقه در خلیج گرگان قرار دارد و هرساله پذیرای پرندگان مهاجر زیادی است، ازاین‌رو وسواس در اجرای هر نوع تغییر زیست‌محیطی با کاربری گردشگری در این منطقه الزامی است.
مهسا سادات حسینی افزود: مسئله بهره‌برداری و توسعه پایدار مهم‌ترین بخش اجرای چنین طرح‌هایی است که باید با حساسیت زیادی در نظر گرفته شود.
وی که دارای مدرک دکترای محیط‌زیست است، گفت: ایزوله نگه‌داشتن یک منطقه و عدم بهره‌برداری راهکار صحیحی نیست اما مسئولانی که مدعی اجرای چنین طرح‌هایی برای توسعه مناطق گردشگری در استان هستند، نمی‌توانند با استفاده از واژه توسعه پایدار اجرای هر طرحی را توجیه کنند.
نگرانی جامعه محیط زیستی از این طرح هجوم سرمایه‌گذارانی است که برای سوددهی بیشتر تقاضای سرمایه‌گذاری در این جزیره را دارند
حسینی اظهار کرد: معنی واژه توسعه پایدار در حقیقت ایجاد تعادل میان توسعه و محیط‌زیست است و موضوع مهم در اجرای این طرح این است که نمی‌توان برای اجرای طرح گردشگری آشوراده به یک گزارش ارزیابی سطحی اکتفا کرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: نگرانی جامعه محیط زیستی از این طرح هجوم سرمایه‌گذارانی است که برای سوددهی بیشتر تقاضای سرمایه‌گذاری در این جزیره را دارند و شواهد نشان داده این مدل سرمایه‌گذاری‌ها همواره با ایجاد چند حرکت نمایشی به اسم طرح گردشگری مصائب زیادی برای منطقه موردنظر در بر داشته است.
آشوراده مکانی برای آزمون‌وخطا نیست
وی ادامه داد: چند کارشناس طراح محیط‌زیست، تنوع زیستی و آلودگی زیست‌محیطی که صاحب‌نام در ارائه نظرات زیست‌محیطی هستند، برای مشاوره در این طرح به کار گرفته شدند، که هنوز نامی از آن‌ها در نظارت طرح برده نشده است.
به اعتقاد حسینی با توجه به اینکه در اجرای بیشتر طرح‌های توسعه‌ای و گردشگری کارشناس خبره و صاحب نامی در مشاوره طرح‌ها وجود ندارد، نمی‌توان به اجرای طرح گردشگری آشوراده بدون آسیب‌های زیست‌محیطی امیدوار بود.
وی بابیان اینکه آشوراده مکانی برای آزمون‌وخطا نیست، گفت: بهتر است مسئولان استانی قبل از اجرای طرح از کارشناسان خبره داخلی و خارجی که تجربیات زیادی در اجرای چنین طرح‌هایی دارند استفاده کنند، در غیر این صورت بدون توجه به نکات گفته‌شده، آشوراده تاوان بزرگی در راستای اجرائی شدن این طرح خواهد داد.
اگرچه اجرای طرح گردشگری آشوراده سال‌ها است که در دست‌اندازهای سیاسی و اجتماعی دچار تغییرات زیادی شده است، اما به گفته مدیرکل سازمان محیط‌زیست گلستان خروجی نهایی این طرح به‌زودی به تمامی بحث‌ها و نگرانی‌ها خاتمه خواهد داد.
حال باید منتظر ماند و دید، این بار قدرت موافقان اجرائی شدن طرح تا چه اندازه بر قدرت منتقدان اجرای آن می‌چربد.