مصاحبه با حاج عظیم محمد مخمی معلم پیشکسوت گمیش تپه
پدر و مادر در تربیت فرزندان نقش اساسی را دارند و بیراهه هم نگفتند که معلمان پدر ثانوی دانش آموزان هستند بنابر این، معلمین نیز در تربیت آنها ایفای نقش می نمایند پس معلمی یک شغل انبیاست. 75 سال پیش کلاس اول ابتدایی را دست او درس خواندم. شاگرد اول شدم و عکس مرا در مجله کیهان بچه ها بعنوان شاگرد ممتاز چاپ کردند.انسانی مهربان و خندان است و همیشه تبسم بر لبانش جاری است. پزشکان حاذق و مهندسین برجسته و آموزگاران و معلمین و دبیران و اساتید و استادان برتر از دست او فارغ التحصیل شدند.
بموقع دانش آموزان را تشویق و تنبیه می کرد. هیچ موقع یادم نمی رود که روزی یک گنجشک روی پنجره ساختمان وی نشسته بود. با کشکشی گلوله را بسوی گنجشک شلیک کردم که ناگهان گلوله به شیشه پنجره اصابت کرد وآن را شکست. از ترس معلم تا صبح نخوابیدم و صبح چشمانم باد کرده بود. با دلهره وارد کلاس شدم. معلم قبل از تدریس گفت: بچه ها فردا زنگ ورزش لطفاً کشکشی هایتان را جهت برگزاری مسابقه با گلوله مربوط (با گل ساخته می شد) بیآورید. فردای آن روز ما را که تقریباً 40 دانش آموز بودیم به عید نماز(محل ورزش دانش آموزان- درمکان فعلی مصلای نماز جمعه بود). یک سیبل مقوایی در بیست متر قرار داد و فرمان داد که کلیه دانش آموزان سینه خیز و آماده شلیک باشند و به 3 نفر برنده جایزه خواهم داد. ما جملگی خوشحال بودیم ولی معلم تمام کشکشی ها را بترتیب از دست ما گرفت و به مبصر دستور داد که کبریت و نفت بیآورد و در مقابل چشمان دانش آموزان ، کشکشی ها را آتش زد که در واقع این ابتکار یک تکنیک و تاکتیک تنبیه آن دوران بود. این معلم پیشکسوت حاج عظیم محمد مخمی است. او بزر گ ترین پسر عمو و نیز برادر خانمم است . جهت آشنایی این عزیز با او گفتگویی را انجام دادیم که ماحصل آن در پی می آید:
* لطفاً خودتان را به خوانندگان معرفی کنید؟
بنده حاج عظیم محمد مخمی فرزند مخم ( مخی حاجی) متولد 1313 گمیشان هستم.
* از دوران تحصیلی برایمان تعریف کنید؟
تحصیلات 6 کلاسه را در دبستان پهلوی سابق گمیشان به اتمام رساندم و تصدیق ششم ابتدایی را در سال 1331 اخذ نمودم و کلاس اول دبیرستان(کلاس هفتم قدیم) را در دبیرستان قابوس گنبد باتمام رساندم ولی در کلاس هشتم، بناچار ترک تحصیل کردم و سپس به خدمت نظام وظیفه به پادگان گرگان اعزام شدم.
بعد از پایان خدمت سربازی در دانشسرای عشایری گنبد دوره معلمی را بمدت یکسال تمام گذراندم و مدرک آن را اخذ نمودم.سپس از طریق اداره آموزش و پرورش گرگان استخدام و به گمیشان اعزام شدم.
* آیا در آن زمان تشکیلات آموزش و پرورش در گمیشان برقرار بود یا نه؟
گمیشان در آن دوران خود یک قطب بزرگی در گرگان و دشت از لحاظ آموزشی و پرورشی بود و از نظر تحصیلات ورد زبان خاص و عام بود و گرگان برای گمیشان یک حساب ویژه ای باز کرده بود که بزرگان منطقه بخوبی از آن مطلع می باشند. بالاخره نمایندگی آموزش و پرورش در گمیشان دایر بود و آقای استاد آنا مراد آخوند نژاد ریاست نمایندگی آموزش و پرورش گمیشان را بعهده داشت.
* تدریس را برای اولین بار در کجا استارت زدید؟
آقای آخوند نژاد بمن گفت: بعنوان یک معلم شاه تپه (اسلام تپه) را انتخاب می کنی؟ یا قامیشلی نزار را ؟ من شاه تپه را انتخاب کردم. مانند نهضت سواد آموزی امروزی بعلت نبودن مدرسه 6 نفر پسر و 6 نفر دختر را بعنوان دانش آموز از روستا جمع کردم و کلاس اول را دایر کردم و شروع به تدریس نمودم.
سال بعد به روستای سلاخ( بصیر آباد) که 4 کلاسه بود، منتقل شدم و 6 سال در آنجا به تدریس مشغول بودم.
سپس بعد از 6 سال به دبستان پهلوی گمیشان منتقل شدم که در آن دوران دبستان ایران 4 کلاسه و دبستان پهلوی 6 کلاسه بود.کلاس اول A به من محول شد و کلاس اول B نیز به آقای یوسف میرزایی واگذار گردید. در همان سال کلاس دوم را عراز عاشوری و کلاس سوم را عبدالکریم قرینجیک و کلاس چهارم را خوجم طاطاری و کلاس پنجم را حسن طاطاری و کلاس ششم را یخشی محمدی تدریس می کرد.
* از همکلاسی ها کسی را بیاد داری یا نه؟
هر کلاس 15 نفری بود و از آنها فقط آقایان عبدالحکیم آهنگری و عظیم طالبی را بیاد دارم.
* آقای آخوند نژاد چگونه مدیری بود؟
آخوند نژاد بعنوان نمایند آموزش و پرورش گمیشان فردی مدیر و مدبر و خوش برخورد بود که کاملاً هوای معلمین را داشت و مدیریت نامبرده قابل توصیف و تمجید نمی باشد. این فرد در آن زمان نه سوء استفاده مالی می کرد و نه با بالا سری دست داشت یعنی با کسی زد و بند نمی کرد و اهل بده و بستان نبود! احکام و مقررات اداری و آموزشی را بنحو احسن و مطلوب انجام می داد و با کسی رو در بایستی نداشت و نیز آنچه در توان داشت کلیه امکانات آموزشی و اداری را از گرگان به گمیشان جذب می کرد.
* از میان همکاران به چه کسی علاقه داشتید؟
به کلیه همکاران علاقمند بوده و ارادت داشتم ولی از میان آنها حاج کریم نعمتی که فردی خوش اخلاق و کم حرف بود که همیشه نظر مرا بخود جلب می کرد.
* وضعیت اقتصادی معلمین در آن زمان چگونه بود؟
اولاً در آن زمان معلمین از احترام خاصی برخوردار بودند و از نظر مالی هم خوب بودند. در سال 58 یک پیکان قرمز رنگ را با 57 هزار تومان خریدم و در آن موقع خریدن پیکان بسیار مشکل بود و لذا در گمیشان ماشین زیادی وجود نداشت.
* از خاطرات تلخ و شیرین بگو و در چه سالی بازنشسته شدید؟
در سال 1360 بازنشسته شدم. یکی از آرزوهای دیرینه من رفتن به مکه مکرمه و مدینه منوره به همراه همسرم بود که این امر بخواست خداوند منان در سال 1355 تحقق یافت و به حج تمتع رفتم.
* از گمیشان تا شاه تپه با چه وسیله و چگونه می رفتید؟
از گمیشان تا شاه تپه از توابع گمیشان با دوچرخه می رفتم ولی در زمستان و بارندگی ابتدا با تخته ماشین (چوب کبریتی) به گرگان می رفتم و سپس از آنجا به ضلع شمالی میدان عباس علی گرگان مراجعه کرده که در آنجا طویله خانه مسقفی وجود داشت که مسئول آن آقای آنه محمد مامی زاده بود.
در آن زمان از گمیشان به گرگان ارابه اسبی ( الاغ ارابه) جهت خرید اجناس و کالا و مواد غذایی می رفتند. موقع برگشت با ارابه به شاه تپه می آمدم واگر بارندگی ادامه داشت ، یک هفته بیتوته می کردم و روز پنجشنبه به گمیشان می آمدم ولی در بصیر آباد مجبور شدم که یک موتور سیکلت بخرم و آن زمان تعمیرگاه موتور سیکلت در گمیشان وجود نداشت ولی در بندر ترکمن فقط آقای اسد اله که کارمند راه آهن بود و او نیز فقط بعد از ظهر ها موتور سیکلت ها را تعمیر می کرد. هنگام بارندگی تا خواجه نفس با تخته ماشین می رفتیم و سپس پیاده می شدیم و از خواجه نفس تا بصیر آباد با همکارانم آقایان غفور قولجانی و قلیچ قره جه ونیز عیسی چوگان که مستخدم مدرسه و اهل خوجه نفس بود با پای پیاده می رفتیم.
*اگر موارد ناگفته ای باقیمانده باشد ، در خدمت شما هستیم؟
اولا” از شما تشکر می کنم که این گفتگوی به یاد ماندنی را با من انجام دادید و در پایان موفقیت و بهروزی شما و سایر همکارانتان را در نشریه مربوط از خداوند منان خواستارم.
لازم به یادآوری است که این معلم پیشکسوت اکنون 89 ساله است.
برگرفته از نشریه اقتصاد گلستان
گفتگو از: قربان حاجی مخمی خبرنگار پیشکسوت استان گلستان