طاباق سعادتی، پیشکسوت موسیقی نواحی دشت ترکمن ایران میگوید، ترکمنستانیها از من درخواست میکنند به کشورشان مهاجرت کنم ولی من میگویم نه! چون در ایران زاده شدهام و اینجا به من نیاز است.
پیمان بزرگنیا، پژوهشگر موسیقی نواحی درباره طاباق سعادتی گفته است: «متاسفانه آن طور که استاد در جمهوری ترکمنستان شهرت دارد در میان مردم ایران شناخته شده نیست. مقامات ترکمنستان بارها از او خواستهاند که در آن کشور اقامت کند اما استاد این درخواست آنها را نپذیرفته و در ایران مانده است. او اجراکننده یکی از سبکهای عالی موسیقی منطقه ترکمن به نام خیوه لویی است.»
در حاشیه جشنواره موسیقی نواحی که این روزها در استان کرمان در حال برگزاری است، از طاباق سعادتی در مورد علت علاقه پژوهشگران موسیقی نواحی همچون پیمان بزرگ نیا به خودش و سبک خیوه لویی پرسیدیم و او پاسخ داد: «سبک خیوه لولی، سبک سختی است ولی گروه ما اجرایش میکند. برای همین کسانی مثل پیمان بزرگنیا دوست دارند که کسانی مثل ما با دست پر به جشنواره ها بروند. آنها هم آبرو میخواهند و مثلا وقتی کسی مثل من را به جایی میفرستند، خیالشان راحتتر است.»
سعادتی ادامه داد: «این سبک، سخت است و گلو میخواهد. الان من به پسرم و شاگردانم آموزش میدهم و آن هم عالی استفاده میکنند. ولی خواندنش سخت است و باید صد در صد گلو را رویش بگذارید. ما در استان گلستان براساس چهار مقام در چهار شیوه یا چهار سبک مختلف میخوانیم؛ گرگان یولی، دامانا یولی، ماری یولی و خیوه یولی که هر کدام مربوط به ناحیه یا تیرهای است. خیوه یولی اوجهای بیشتری میگیرد و از تحریرهای مختلف و متنوع موسیقی آوازی ترکمنی (جق جق) بیش تر بهره میبرد.»
او در مورد کاری که با گروهش انجام میدهد، توضیح داد: «ما یک گروه هفت تا ۱۰ نفره هستیم که الان با سه نفر در جشنواره موسیقی نواحی کرمان شرکت کردهایم. گروه ما دو کار انجام میدهد؛ هم موسیقی و هم ذکر خنجر یا رقص خنجر.»
این پیشکسوت موسیقی نواحی استان گلستان در ادامه افزود: «موسیقی از لالایی مادر به دست آمده است؛ وقتی بچه گریه میکند، مادر لالایی میخواند که آرام آرام به بدن بچه میچسبد. موسیقی از همان لالایی گرفته شده و به بدن بزرگترها میچسبد. این خاصیت درمانگری موسیقی است. همه چیز از موسیقی الهام میگیرد. آن که قرآن میخواند یا اذان باید از پردههای موسیقی استفاده کند و اگر درست بخواند و خوب، مردم میپسندند.»
او در مورد میزان علاقهمندی مردم استان گلستان به موسیقی نواحی توضیح داد: «ما به هر مراسمی که میرویم، یک بار که میرویم، بعدش مردم ۱۰ بار دیگر دعوتمان میکنند. برای اینکه موسیقی چیزی است که زبان ما، شما و همه مردم دنیا را به هم نزدیک میکند و به همین دلیل مدیون آن هستیم. ۷۰ درصد مردم ترکمن در مراسمشان از موسیقی محلی و نواحی استفاده میکنند ولی بیست، سی درصدی هم هستند که به سمت آکاردئون و ارگ و جاز و اینها رفتهاند. پنج درصد ترکمنها هم اصلا استفاده نمیکنند و میگویند موسیقی خوب نیست و (با خنده) ال و بل است و طرز تفکر غلطی دارند.»
از او در مورد دعوت چند باره کشور ترکمنستان برای اقامت دائمش در آن کشور پرسیدیم که جواب داد: «اول این که من در ایران خانواده بزرگی دارم. از اجدادم بگیرید تا الان که فرزند دارم و مثلا دخترم هم بچهای دارد و نمیشود اینها را رها کرد و رفت. دلیل دوم اینکه مردم ترکمن ایران هم به ما نیاز دارند و برایشان لازمیم. الان در خیلی از عروسیها از ما دعوت میشود. الان که در بافت هستم برای برگزاری کنسرتی به یک عروسی دعوت شدهام که پسرم را به جای خودم فرستادم.»
طاباق سعادتی در مورد علت علاقه مردم و مسئولین کشور ترکمنستان به خودش هم گفت: «من شبیه به خوانندهای ترکمنستانی میخوانم که فوت کرده و بهترین خواننده و نوازندهشان بوده است. چون ترکمنستانیها مشتاق او بودند، به خاطر نزدیکی صدای من به او، مشتاق من هم هستند و میگویند ترکمنستان بیایی به تو کار میدهیم، خانه میدهیم و تحویلت میگیریم ولی من میگویم نه، چون در ایران زاده شدهام و برای ترکمنهای ایران هم لازمم.»
او در مورد این که آیا زندگیاش از راه موسیقی نواحی میگذرد یا نه گفت: «زندگی من از راه موسیقی نواحی تامین میشود. چون به عروسیهای ترکمنها میروم و به جشنوارهها هم میروم. یعنی از دو طرف درآمدی دارم. ولی خیلی از اهالی موسیقی محلی زندگیشان از این راه تامین نمیشود. چون نهایتا فقط جشنوارهها را دارند که آنها هم جدیدا نمیدانم چهشان شده که همه دستمزد را کارت به کارت میکنند! (با خنده) میگویند شماره کارت بدهید به کارتتان میریزیم. حالا معلوم نیست این کارت یک ماه دیگر پر شود یا شش ماه یا یک سال. (به شوخی) این کارت بلای جان ما شده. قبلا نقدی میدادند. حالا یا کمتر یا بیشتر ولی حالا کارت آمده و هر موقع دلشان بخواهد میریزند. جاهایی هست که ما اجرا کردهایم و الان دو ماه، سه ماه، شش ماه است که از پول خبری نیست.»
سعادتی در پایان تاکید کرد: «مسئولینی که صدای مرا میشنوند کمی به وضعیت موسیقی محلی برسند. چون اهالی موسیقی تا زحمت نکشند شما چیزی از آن ها نمیبینید که خوشتان بیاید و باعث افتخارتان شوند. آنها زحمت میکشند و شب و روز کار میکنند. برای همین از مسئولین استدعا داریم که کمی به این موسیقی توجه کنند.»
دهمین جشنواره موسیقی نواحی از ششم تیر به دبیری احمد صدری در کرمان آغاز شده است و تا نهم تیر ادامه داشت.
ترکمنستانیها ، سر سفره و بساط و سرگرمی ، از این حرفا زیاد میزنند ! چند ده باری که به *آن کشور سفر داشتم ، کمتر کسی را دیدم که ا
سطوره ها و طلایه داران موسیقی خودشان را میشناختن و هرگز نتوانستم کاست یا سی دی ، حتی از سخی جبارف ، مختومقولی قارلیف و …. پیدا کنم . ورد زبانشان ” استرادا آیدمچی ” بود !