فهرست مطالب
مرگ خاموش بزرگترین خلیج «خزر»/ طرح علاج بخشی خلیج گرگان ۷ ساله شد
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دانشجویان و دانش آموختگان ترکمن به نقل از ایسنا، تعلل در احیای خلیج گرگان در حالی اتفاق افتاد که امروز علاوه بر افزایش فزاینده و چندبرابری هزینه های مربوط به لایروبی، آسیب های ناشی از خشکی خلیج گرگان نیز می تواند جبران ناپذیر باشد.
خشک شدن 15 هزار هکتار از مساحت بزرگترین خلیج دریای خزر گویای وضعیت نابه سامان آن است و متأسفانه این نابه سامانی پس از گذشت هفت سال هنوز مسئولان را برای اقدام عملی و عاجل در نجات خلیج گرگان مجاب نکرده است. گرچه طی این سال ها وضعیت پرآشوب خلیج گرگان، نجات آن را بر سر زبان ها انداخت و مسئولان ملی و استانی را برای احیای این خلیج به صف کرد اما متأسفانه طی این سال ها سرنوشتی جز شوربختی نصیب خلیج گرگان نشده و مرگ خاموش در انتظار بزرگترین خلیج دریای خزر است.
با وجود آنکه از سال ۹۳ مطالعات برای نجات خلیج گرگان از سوی سازمان بنادر و دریانوردی آغاز شد اما بنا به دلایل مختلف از جمله کمبود اعتبارات، عدم توجه مدیران به مسئله پیامدهای زیست محیطی خلیج گرگان و مخالفت‌های محیط زیست تاکنون نجات خلیج گرگان اتفاق نیفتاده است.
در انتهای کار دولت دوازدهم کارگروه ملی تالاب ها به ریاست «اسحاق جهانگیری»، معاون اول رئیس جمهور دولت دوازدهم برگزار شد و در آن کارگروه مقرر شد در یک بازه پنج ساله و با تزریق ۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار اقدام عملی برای نجات خلیج گرگان صورت بپذیرد، این اعتبار برای لایروبی کانال های خوزینی و چاپاقلی در نظر گرفته شد که بنا به گفته کارشناسان؛ کیفیت آب خلیج که ۹۵ درصد وابسته به دریای خزر است بهبود می یابد اما با وجود آنکه تقریباً یک سال از تصمیم دولت برای نجات خلیج گرگان و تامین اعتبار لازم می گذرد در عمل اتفاقی نیفتاده است.
در سال جاری نیز بنا به گفته مدیر کل محیط زیست استان گلستان هیچ ردیف اعتباری برای لایروبی کانال های چاپاقلی و خوزینی در نظر گرفته نشده است. در حال حاضر نیز چشم امید مسئولان گلستان به سفر رئیس جمهور به استان است تا موضوع خلیج گرگان به عنوان یکی از مصوبات مهم سفر رئیس جمهور در دستور کار قرار گیرد.
درخواست اعتبار 100 میلیاردی برای آغاز لایروبی خلیج گرگان
مدیرکل بنادر و دریانوردی گلستان در گفت وگو با ایسنا با اشاره به اینکه متاسفانه تاکنون یک ریال نیز برای لایروبی کانال های خوزینی، آشوراده و چاپاقلی اختصاص نیافته است، افزود: برخی از دوستان معتقد بودند برای این امر از «بیل بارج» استفاده کنیم که دستگاه های تخصصی مانند سازمان بنادر و دریانوردی، محیط زیست و آب منطقه ای و سایر کارشناسان و مشاوران گفتند بیل بارج در استان جوابگو نیست.
اسعدی با بیان اینکه نظر تخصصی سازمان بنادر و دریانوردی و سایر سازمان های ذی ربط مبنی بر این بود که باید لایروب کاتر ساکشنی در کانال ها پیاده شود که گل و لای برداشت شده را بین یک تا دو کیلومتر پرتاب کند، خاطرنشان کرد: این نوع از لایروب کاتر که شرایط لایروبی را داشته باشد در حال حاضر در استان مازندران وجود دارد و در صورتی که اراده تامین اعتبار برای لایروبی و عقد قرارداد با پیمانکار وجود داشته باشد استفاده از این دستگاه در استان گلستان نیز میسر خواهد شد.
وی ضمن گلایه از تعلل سازمان محیط زیست در صدور مجوز برای لایروبی متذکر شد: در حالی که سازمان بنادر و دریانوردی از سال ۹۳ یک واحد مطالعات را در خصوص خلیج گرگان انجام داد و در آن زمان لایروبی را چاره کار دانست اما متاسفانه سازمان محیط زیست کشور به مطالعات سازمان بنادر و دریانوردی تمکین نمی کرد و به تازگی و در اردیبهشت ماه امسال لایروبی مورد موافقت قرار گرفت و متاسفانه در سایه تصمیمات فرسایشی چند سال زمان را از دست دادیم.
مدیرکل بنادر و دریانوردی گلستان با تاکید بر اینکه در حال حاضر نیاز داریم بودجه حداقلی به این امر اختصاص یافته و استاندار گلستان نیز در مکاتبه ای با وزیر کشور از محل مدیریت بحران کشور ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای آغاز لایروبی خلیج گرگان درخواست کرده است، ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات ما پسروی آب دریای خزر است، امروز بنادر گز و ترکمن که در گذشته با سه متر آب در کنار اسکله وجود داشت امروز آب ۵۰۰ تا ۷۰۰ متر از آن فاصله گرفته و اسکله های این بنادر در خشکی قرار گرفته است.
تداوم پسروی آب دریای خزر تا 15 سال آینده/ افزایش 36 برابری هزینه لایروبی خلیج گرگان
اسعدی خواستار اراده استانی و هم افزایی بین دستگاه ها مبنی بر علاج بخشی خلیج گرگان شد و گفت: براساس مطالعات کارشناسان پسروی آب دریای خزر تا ۱۵ سال آینده ادامه دارد و در حال حاضر که در فصل زمستان قرار داریم پسروی آب دریای خزر به دلیل یخبندان های موجود در شمال دریای خزر بیشتر است و معمولا در این فصل تراز آب دریای خزر پایین تر است.
وی با اشاره به اینکه در صورتی که تامین اعتبار انجام شود لایروبی کانال های خوزینی، چاپاقلی و آشوراده در کمتر از ۱۸ ماه انجام خواهد شد، افزود: از نماینده ولی فقیه، استاندار گلستان و مجمع نمایندگان استان درخواست می کنیم که در سفر رئیس جمهور به گلستان، اراده استانی را مبنی بر نجات خلیج گرگان به کار گیرند.
مدیر کل بنادر و دریانوردی استان گلستان با تاکید بر اینکه در سفرهای قبلی مسئولان به گلستان سازمان بنادر و دریانوردی آمادگی لایروبی با هزینه خود را داشت و می توانست با ۲۵ میلیارد تومان لایروبی را انجام دهد در حالیکه امروز به ۹۰۰ میلیارد تومان رسیده است، تصریح کرد: برای لایروبی کانال ها مجوز سازمان محیط زیست را در اختیار داریم و تنها دغدغه ما تامین اعتبار است.
۱۵ هزار هکتار از مساحت خلیج گرگان خشک شده است
مدیرکل محیط زیست گلستان نیز در این باره با بیان اینکه در خصوص خلیج گرگان دو چالش عمده دارد که یکی از آن مسئله کمیت آب است، اضافه کرد: متاسفانه طی سال های اخیر ۱۵ هزار هکتار از مساحت خلیج گرگان خشک شده و این روند همچنان ادامه دارد.
محمدرضا کنعانی با تاکید بر اینکه خلیج گرگان یک تالاب ساحلی است و بیش از ۹۵ درصد از آب آن از طریق دریای خزر تامین شده و مابقی آن که از قره سو و سایر کانال ها به خلیج گرگان تخلیه می شود برای پایداری اکولوژیک خلیج گرگان است و تاثیری در خلیج ندارد، تصریح کرد: متاسفانه علاوه بر کاهش تراز آب دریای خزر، آورد آب از حوزه آبخیز بالادست کاهش پیدا کرده و لایروبی کانال ها در کمیت آب در خلیج گرگان تاثیری نخواهد داشت و افزایش حجم آب را در پی ندارد اما سرعت گردش آب را افزایش می دهد.
مدیرکل محیط زیست گلستان با اشاره به اینکه نگرانی دوم کیفیت آب در خلیج گرگان است، اظهار کرد: متاسفانه باید بپذیریم که توسعه سکونتگاه های انسانی ما در شهر و روستا و فعالیت های وابسته در حوزه آبخیز بالادست موجب شده که آورد ما به خلیج گرگان آلودگی ها باشد.
کنعانی با بیان اینکه تاکید ما در نخستین اقدام عاجل برای خلیج گرگان، لایروبی کانال ها است، بیان کرد: در سال ۹۹ برای خلیج گرگان برنامه احیاء تدوین شده و به تمامی وزارتخانه ها ابلاغ شده و تکلیف هر وزارتخانه ای مشخص است.
وی معتقد است هیچ منع قانونی برای اجرای برنامه های احیای خلیج گرگان وجود ندارد و اگر لایروبی ها انجام شود بخش عمده ای از مشکلات ما برطرف می شود اما سازمان بنادر و دریانوردی این کار را منوط به تامین اعتبار کرده است.
احیای خلیج گرگان از اولویت های مهم سفر رئیس جمهور به گلستان
مدیرکل محیط زیست گلستان با بیان اینکه همه دستگاه های اجرایی در خصوص خلیج گرگان، تکالیف خود را منوط به تامین اعتبار کرده اند، تصریح کرد: در سفر رئیس محترم جمهور به گلستان یکی از اولویت های اصلی استان احیای خلیج گرگان و پایدارسازی اعتبارات اجرای این پروژه است.
کنعانی به اعتبار ۹۰۰ میلیارد تومانی علاج بخشی خلیج گرگان اشاره کرد و افزود: هنوز ردیف بودجه ای مستقلی برای احیای خلیج گرگان در سال جاری اختصاص پیدا نکرده اما وزارتخانه های مختلف اعم از جهاد کشاورزی، صمت و نیرو موظف هستند این پروژه را در اولویت خود قرار دهند.
به گزارش ایسنا، تعلل در احیای خلیج گرگان در حالی اتفاق افتاد که امروز علاوه بر افزایش فزاینده و چندبرابری هزینه های مربوط به لایروبی، آسیب های ناشی از خشکی خلیج گرگان نیز می تواند جبران ناپذیر باشد. از جمله این آسیب ها می توان به مرگ پرندگان مهاجر اشاره کرد که در دو سال اخیر ده ها هزار پرنده مهاجر بر اثر بیماری بوتولیسم تلف شدند که گزارشات حاکی از آن است که مرگ این پرندگان به دلیل کاهش کیفیت آب خلیج گرگان بوده است.
از دیگر آسیب ها و پیامدهای محیط زیستی ناشی از خشکی خلیج گرگان می توان به بوی مشمئزکننده و کاهش کیفیت هوا، احتمال تبدیل خلیج گرگان به کانون ریزگردها و نابودی گونه های آبزی و پرندگان در حال انقراض اشاره کرد که این پیامدهای محیط زیستی می تواند مخاطرات انسانی را به همراه داشته باشد و به نظر می رسد مسئولان ذی ربط برای جلوگیری از آسیب ها و خسارات بیشتر باید در اسرع وقت برای نجات بزرگترین خلیج دریای خزر گام بردارند.
گزارش: فاطمه رائیجی