فهرست مطالب
موقعیت جغرافیایی روستای چپاقلی
در کناره ی غربی جاده ی بندرترکمن – گمیش تپه روستایی نوپا (به لحاظ مکانی) وجود دارد که از تجمیع دو روستای «چپاقلی» و «سیدآباد» شکل گرفته و به طور رسمی به همین نام ذکر می گردد، با تلفظ محلی «چافاقلی- ثیداواد» که عموما فقط چافاقلی خوانده می شود
از طرف شمال به روستای خواجه نفس ، از جنوب به شهر بندر ترکمن ، از غرب به دریای خزر و از شرق به روستای هاشمنلی (بدون ارتباط مستقیم جاده ای قابل استفاده) محدود می شود. به لحاظ سطح بندی سکونتگاههای روستایی می توان آن را روستایی منفرد و مستقل دانست.
ویژگی های محیطی و جغرافیایی
ویژگی های محیطی و جغرافیایی روستا در قالب توصیفات شهرستان ذکر شد که قاعدتا روستا تابع آنهاست. ارتفاع روستا از سطح آب های آزاد ۲۴ متر است و نیز شیب عمومی آن از شرق به غرب می باشد (بسیار نامحسوس).
در عین همواری زمین های اطراف روستا، نشانه هایی از چند پادگانه ی دریایی در اطراف روستا به چشم می خورد که حاکی از پیشروی دریا در دوره های گذشته می باشد که در مکان یابی روستا متاسفانه به این موضوع و نیز اختلاف ارتفاعی اندک آن با سطح دریای خزر توجهی نشده است در حالی که این امر با توجه به برخی مطالعات انجام شده در سطح منطقه نشان از خطر بالای آبگرفتگی منطقه دارد. حتی یکی از آنها از میان بافت روستا می گذرد.
پیشینه ی تاریخی روستای چپاقلی
در حدود سالهای ۳۰- ۱۳۲۰ شخصی به نام ” ملا عراز حاجی” با سکونت در محلی واقع در ساحل دریای خزر پایه گذار روستایی بود که در ابتدا به نام خود وی خوانده می شد. بعد از وی کم کم به صورت خودجوش ، افرادی از سایر نقاط در آنجا جمع شدند.
با رونق گرفتن فعالیت صیادی ، این مکان کم کم گسترش یافت ، تاثیر این فعالیت اقتصادی در توسعه روستا به حدی بود که نام روستا را تغیر داد و “چاپاقلی” (چاپاق، اسم ترکمنی یک نوع ماهی در دریای خزر است و” لی” پسوندی است برای مکان و مالکیت). در طول این سال ها سطح آب دریا نوساناتی داشت .
بالاخره در سال۱۳۷۲، دریا به حدی پیشروی کرد که باعث آبگرفتگی در روستا گردید و حتی تا ۲ کیلومتری ساحل هم آمد و تا مدتها حتی هم اکنون در آنجا باقی ماند.
مردم تا یکی، دو سال در روستای آب گرفته زندگی می کردند. در سالهای ۷۳-۱۳۷۲ مردم با کمک دولت در مکانی در حدود ۳ کیلومتری مشرق آنجا ساکن شدند. بنابراین اسکان در محل کنونی به صورت اجباری و ناشی از تهدید و فشار عوامل طبیعی (سیل) بوده است.
وضعیت اجتماعی و فرهنگی
ویژگی های اجتماعی روستای چپاقلی
ساختارهای اجتماعی ؛ در مورد اکثر روستاهای اطراف می توان گفت که تقریبا از یک یا دو یا چند طایفه ی محدود شکل گرفته اند مانند روستای «هاشمنلی» یا «توماجلر» که به ترتیب اکثرا از طایفه ی «هاشمن» و «توماج» هستند و به همین نام روستای خود را نام نهاده اند .
اما این روستا که توسط شخصی به نام ملاعراز حاجی (و روستایی کوچکتر در کنار آن توسط شخصی به نام سید حاجی ) پایه گذاری شده بود ، به مرور با رونق گرفتن فعالیت صیادی ، عده ای ا نقاط مختلف در آنجا جمع شده و روستا را وسعت دادند .
بنابراین مشخص است که سکونتگاه طایفه واحدی نبوده است. همین عامل تا حدی سبب کاهش درجه ی اتحاد بین مردم شده است که در مواقعی انجام کارها عمرانی و برخی دیگراز کارهای عمومی را کمی مشکل می کند. مثلا طرح جمع آوری زباله ی روستا به طور مرتب و منظم ، به دلیل عدم همکاری عده ای ، به خوبی اجرا نمی شود .
در سطحی دیگر روابط اجتماعی بین مردم تابع همان فرهنگ ترکمن ها ست، با نفوذ برخی ظواهر اجتماعی فرهنگ ایرانی (فارسی) ، فرهنگ احترام به افراد کهنسال و بزرگترها همچنان حفظ شده است ، در تمامی خانواده ها ، پدر سرپرست خانواده است و فرهنگ مرد سالاری تا حدی حاکم است. فرهنگ مردم روستا مورد بخصوصی ندارد و همان فرهنگ غالب ترکمنی است .
به لحاظ مذهبی هیچ گونه تنوعی وجود ندارد و صد درصد اهالی تابع مذهب حنفی از مذاهب چهارگانه ی اهل سنت هستند .
=====