۴۰۰ غرفه بازارچه ساحلی بندرترکمن واقع درغرب گلستان روزهای تعطیل بین ۲۰ تا ۴۰هزار بازدید کننده دارد، درحالی که سیم کشی های نا ایمن،غرفه هایی با استحکام کم و ساخته شده از مواد اشتعال زا خطری بوده که با حادثه ای همچون زلزله یا آتش سوزی این محل را به پلاسکوی خزری تبدیل می کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دانشجویان ترکمن به نقل از ایرنا؛ مسافری با لهجه شیرین خراسانی از شما پیگیر آدرس بندرترکمن و یا ساحل دریای بندرترکمن است، اتفاقی که برای هر ساکن استان گلستان بارها تکرار شده است، به حال و هوای دیدن آب زلال دریا و شنا در پهنه آبی خزر رهسپار این ساحل می شود، اما فقط چند دقیقه پس از رسیدن زمان کافی بوده تا رویای ساحل ماسه ای و شنا در دریا نقش برآب شود.
رویا سوزی گردشگران محدود به امسال و پارسال نیست، سریالی ادامه دار با فصل های طولانی تر از تابستان است.
پس ازناامیدی مسافران از دریا، بازارچه قدیمی و سنتی، ساحلی و جدید بندرترکمن با بیش از ۴۰۰ غرفه به روی گردشگران خسته چشمک می زند، بازاری پر رنگ و لعاب که بدون توجه به شعار سال و رویکرد دولت؛ مملو از کالاهای چینی وارداتی و البته اندکی صنایع دستی وطنی است.
اینک که دریا هر روز از ساحل بندرترکمن دورتر می شود، گردش در این بازار هزار و یک رنگ به مهمترین جاذبه این شهر تبدیل شده است.
بازارچه ساحلی بندرترکمن از دو مجموعه بازار متصل بهم و اما منفک در مدیریت تشکیل شده است، یکی از این بازارچه ها بزرگتر و دارای افزون بر ۲۵۰ غرفه و معروف به بازارچه قدیم است و دیگری بازارچه گردشگری که بیش از ۱۲۰ غرفه دارد.
موسی ایری عضو هیات امنای بازارچه ها در خصوص ویژگی های بازارچه قدیم به خبرنگار ایرنا گفت: این بازارچه در قالب تعدادی کیوسک از سال ۸۰ در ساحل بندرترکمن شروع به کار کرد ،اما شهرداری آنها را به قیمت ۳۵۰ هزار تومان به شرط تملیک به متقاضیان که تعدادی از جوانان بیکار، افراد تحت پوشش کمیته امداد و شماری از خانواده های زیرپوشش بنیاد شهید واگذار کرد.
وی اظهار کرد: به مرور زمان با پول خودمان به آنجا رونق داده و سازه ها را تغییر دادیم.
ایری ادامه داد: هم اینک در این بازارچه ۲۵۷ غرفه دارای پروانه کسب است که با استفاده از ۶۶ کنتور برق مشغول عرضه کالا و خدمات به مشتریان هستند.
به گفته وی؛ این بازارچه ساحلی به نماد شهرستان و استان گلستان تبدیل شده است.
وی همچنین گفت: در نوروز امسال هریک ازغرفه های این بازارچه به طور متوسط روزانه ۵۰ میلیون ریال فروش داشته اند و در مجموع تعطیلات فروش بازارچه قدیمی حدود ۲۵۰ میلیارد ریال بود.
ایری اضافه کرد: در تابستان و تعطیلات رسمی فروش روزانه غرفه ها کمتر از نوروز اما از روزهای عادی بیشتر است.
به گفته وی؛ در روزهای عادی فروش غرفه ها حدود ۵ میلیون ریال است.
تلاش خبرنگار ایرنا برای دسترسی به مدیران مجموعه بازارچه جدید به نتیجه نرسید، اما یک برآورد ساده تبادلات مالی این بازارچه را رقمی بالا نشان می دهد و فارغ از راستی آزمایی در خصوص میزان فروش سالانه؛ این بازارچه هم اینک به عنوان مهمترین و پربازدیدترین مرکز خرید در استان گلستان است.
بازارچه ای که از بسیاری از پاساژهای مجلل مرکز استان پر رونق تر بوده و با اشتغال مستقیم حدود ۶۵۰نفرو اشتغال زایی غیرمستقیم برای ۲ هزار نفر فعالیت دارد،اما دارای ویژگی های است که می توان آن را پلاسکوی استان گلستان نامید، پلاسکویی پر رونق در ساحل خزر اما پرخطر، محلی با تبادلات مالی بالا که ایمنی بسیار پایینی دارد.
هم اینک در این بازار سرمایه عظیم مالی در غرفه ها دپو شده است، اما هیچ یک از غرفه داران هزینه مهمانی بنام ایمنی را متقبل نمی شوند.
غرفه های که در صورت بروز آتش سوزی هیچ گونه سیستم اطفا حریق در آن پیش بینی نشده و آتش گرفتن یک غرفه برابر با نابودی بازارچه است.
مدیر واحد خدمات ایمنی و آتش نشانی بندرترکمن در این پیوند به خبرنگار ایرنا گفت: طبق مشاهدات در بازدید میدانی از بازارچه های ساحلی و ارزیابی صورت گرفته براساس ضوابط خدمات ایمنی و آتش نشانی کشور وضعیت ایمنی غرفه ها و بازارچه ساحلی این شهرستان بسیار پایین و ضعیف است.
حمزه بسیم افزود: علاوه بر ناایمنی این بازارچه ها؛ خروجی های اضطراری برای آنها طراحی نشده و اجناس عرضه شده شامل منسوجات، پوشاک، مواد پلاستیکی و لوازم آرایشی آسیب آتش سوزی احتمالی را افزایش می دهد.
به گفته وی؛ در بدنه و سقف برخی غرفه‌ها از مواد اشتعال زا استفاده شده است و در کنار آن سیم کشی خطرناک و غیرفنی انتقال برق در این بازارچه ها را نباید فراموش کرد.
وی اظهارکرد: سابقه ۳ تا ۴ مورد آتش سوزی در این بازارچه‌ها ثبت شده که مهمترین آن مربوط به سال ۱۳۸۹ است، در آن زمان حدود ۱۰ میلیارد ریال خسارت برجای گذاشت.
بسیم اضافه کرد: در سرکشی جدید از بازارچه ها و براساس اظهارات صاحبان غرفه ها در بعضی از آنها یک تا دو میلیارد ریال جنس وجود دارد و اگر این مبلغ را در قیمت کنونی هر یک از این غرفه‌ها که حدود یک میلیارد و ۲۰میلیون ریال تا یک میلیارد و ۵۰۰میلیون ریال ارزیابی می شود، ضرب کنیم رقم چند ده میلیارد تومانی از سرمایه های مردم در خطر است.
وی ادامه داد: اگر در این بازار تنها حادثه دود گرفتگی اتفاق بیافتد با توجه به شرایط خاص و بسیار ناایمن آن تعداد زیادی جان خود را از دست خواهند داد.
بسیم گفت: در این بازارچه ها حتی کپسول های دستی اطفای حریق نیز به صورت کامل لحاظ نشده است و در مجموع ۴۰۰ غرفه موجود شاید کمتر از ۵۰ کپسول آتش نشانی را بتوان یافت که تاریخ مصرف بسیاری از آنها نیز گذشته و نیازمند شارژ است.
وی افزود: تاکنون چندین بار اخطار و تذکر فنی به غرفه‌داران و مسئولین بازارچه ها اعلام و حتی به شهرداری اطلاع رسانی شده، ولی در عمل اتفاق خاصی نیفتاده است.
مسئول آتش نشانی شهر بندرترکمن همچنین برای حفظ ایمنی و سلامت غرفه داران و مشتریان خواستار ورود مسئولان قضایی و بهره مندی از راهکارهای قانونی شد.
وی بر ضرورت تعبیه آب فشار قوی برای انجام عملیات اطفای آتش نیز اشاره کرد و گفت: در مجاورت بازارچه ساحلی بندرترکمن حتی آب شرب به سختی یافت می شود.
به گزارش ایرنا هزینه اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از آتش سوزی با هزینه خسارت حریق های احتمالی قابل مقایسه نیست و تا دیر نشده باید برای ایمنی بیشتر این بازارچه ها اقدام شود.
این درحالی بوده که کریدورهای اصلی بازارچه ها به گونه ای طراحی شده که امکان عبور و حرکت خودرو آتش نشانی در مواقع نیاز وجود ندارد یا سخت است و این خود آسیب حوادث را افزایش می دهد.
از سوی دیگر براساس قانون صدور پروانه کسب؛ هر مغازه باید کپسول آتش نشانی داشته باشد ولی کمتر از ۳۰درصد این غرفه ها از آن بهره مند هستند.
همچنین براساس مشاهدات کمبود کنتور برق در این بازارچه سبب شده تا غرفه ها از برق مشترک استفاده کنند و علاوه بر این سیم کشی داخلی آنها نیز فرسوده و ناایمن است.
اتفاقی که در چند سال پیش در این بازارچه روی داد و دهها غرفه درآتش بی احتیاطی سوخت زنگ هشداری بود، هرچند آن موقع شرایط آب و هوایی و بارش به خاموش کردن سریعتر آتش کمک کرد.
سنجش میزان آسیب پذیری غرفه های نامستحکم و راهروهای طویل این بازارچه نیاز به زلزله ندارد، زیرا طوفان های دریایی که هر ازچند گاهی به ساحل بندرترکمن می رسد، نمره دوام و مقاومت بنای این غرفه ها را در حداقل ممکن به نمایش می گذارد.
هرچند بازارچه ساحلی بندرترکمن دارای طبقاتی با ارتفاع پلاسکو نیست، اما این غرفه های مسلسل وار خطرات پیدا و پنهان بسیاری را در خود جای داده که لازم است مسئولان با عزم جدی ساماندهی و کاهش خطرات احتمالی این مجتمع سنتی را در برابر حوادث و بلایا پیگیر باشند.
از دیگر نواقص و مشکلات این بازارچه سنتی می توان به کافی نبودن، غیربهداشتی بودن و جانمایی نامناسب سرویس های بهداشتی اشاره کرد که به عنوان یک معضل به هنگام اوج حضور مشتریان نمود پیدا می کند.
همچنین شرایط غذا خوری ها و اغذیه سراهایی داخل بازارچه از دیگر مشکلات بوده که با حداقل شرایط بهداشتی مشغول طبخ و ارائه به اصطلاح غذاهایی سنتی هستند.
پراکنش زباله در محوطه پیرامونی بازارچه ها نیز چنان آزار دهنده و عادی شده است که کمتر مسئولی در شهر به آن فکر می کند.
درادامه قصه پرغصه این بازارچه همچنین اشاره به وضعیت آب شرب آن می شود که با وجود تعداد مشتری و بازدید کننده بالا فقط به تعداد کمتر از انگشتان یک دست شیر آب در حاشیه آن تعبیه شده که بسیاری از آن نیز بیشتر قطع است.
یکی دیگر از نیازمندی های این بازارچه نیز توسعه پارکینگ خودروها است، توقفگاه کنونی با ظرفیت نزدیک به یکهزار و ۵۰۰ خودرو جوابگوی مسافران و غرفه داران نیست.
رسولی یکی از غرفه داران با یادآوری اینکه روزانه حدود ۵۰۰ خودرو فروشندگان در اطراف این بازار پارک می شود، گفت: ساخت پارکینگ از ضرورت های بازارچه بندرترکمن است
همچنین به گفته وی؛ تامین امنیت غرفه ها در شب، استاندارد نبودن برخی از ادوات تفریحی و سرگرمی تعبیه شده در محوطه پارکینگ و حضور دستفروشان از دیگر مشکلات غرفه داران این بازارچه است.
بندرترکمن با حدود ۸۰ هزار نفر جمعیت در غرب استان گلستان واقع است.